การแสดงผลรูปแบบต้นไม้ (Tree) ด้วย PHP

การแสดงผลในรูปแบบต้นไม้ (Tree) ด้วย PHP ถ้าออกแบบดีๆจะมีการทำงานที่รวดเร็วมากนะครับ ตัวอย่างนี้จะเป็นการจัดการแสดงผลในรูปแบบ Tree พร้อม CSS ในการจัดการแสดงผลแบบง่ายๆ โดยไม่ต้องใช้ Javascript

    // ข้อมูล เริ่มต้น เรียงลำดับตาม parent_id,id

    $datas = array();

    $datas[] = array('parent_id' => 0, 'id' => 1, 'topic' => 'Television');

    $datas[] = array('parent_id' => 0, 'id' => 2, 'topic' => 'Mobile Phone');

    $datas[] = array('parent_id' => 0, 'id' => 3, 'topic' => 'Printer');

    $datas[] = array('parent_id' => 0, 'id' => 4, 'topic' => 'Notebook');

    $datas[] = array('parent_id' => 1, 'id' => 5, 'topic' => 'Toshiba');

    $datas[] = array('parent_id' => 1, 'id' => 6, 'topic' => 'Sony');

    $datas[] = array('parent_id' => 1, 'id' => 7, 'topic' => 'Panasonic');

    $datas[] = array('parent_id' => 2, 'id' => 8, 'topic' => 'Samsung');

    $datas[] = array('parent_id' => 2, 'id' => 9, 'topic' => 'Oppo');

    $datas[] = array('parent_id' => 2, 'id' => 10, 'topic' => 'IPHONE');

    $datas[] = array('parent_id' => 3, 'id' => 11, 'topic' => 'Cannon');

    $datas[] = array('parent_id' => 3, 'id' => 12, 'topic' => 'Brother');

    $datas[] = array('parent_id' => 3, 'id' => 13, 'topic' => 'Epson');

    $datas[] = array('parent_id' => 4, 'id' => 14, 'topic' => 'Asus');

    $datas[] = array('parent_id' => 4, 'id' => 15, 'topic' => 'Toshiba');

    $datas[] = array('parent_id' => 4, 'id' => 16, 'topic' => 'Samsung');

    $datas[] = array('parent_id' => 5, 'id' => 17, 'topic' => '32 Inch');

    $datas[] = array('parent_id' => 5, 'id' => 18, 'topic' => '40 Inch');

    $datas[] = array('parent_id' => 5, 'id' => 19, 'topic' => '50 Inch');

    $datas[] = array('parent_id' => 6, 'id' => 20, 'topic' => '32 Inch');

    $datas[] = array('parent_id' => 6, 'id' => 21, 'topic' => '40 Inch');

    $datas[] = array('parent_id' => 6, 'id' => 22, 'topic' => '50 Inch');

    $datas[] = array('parent_id' => 7, 'id' => 23, 'topic' => '32 Inch');

    $datas[] = array('parent_id' => 7, 'id' => 24, 'topic' => '40 Inch');

    $datas[] = array('parent_id' => 7, 'id' => 25, 'topic' => '50 Inch');

โค้ดด้านบนเป็นข้อมูลตัวอย่างที่เราต้องการครับ ซึ่งการจัดรูปแบบข้อมูลในลักษณะนี้จะสามารถทำให้การ Query ข้อมูลทำได้ง่ายที่สุด และยังไม่จำกัดจำนวนโหนดลูกด้วย (สามารถมีชั้นย่อยๆได้ไม่จำกัดลำดับ) หากข้อมูลนี้มาจากฐานข้อมูล วิธีการง่ายๆในการ query คือ ให้เรียงลำดับข้อมูลตาม parent_id และ id
SELECT `id`,`parent_id`,`topic` FROM table_name ORDER BY parent_id ASC,id ASC
id คือ id ของหมวดหมู่เป้าหมาย ใช้สำหรับการนำไป Query ต่อ ค่านี้ต้องมากกว่า 0
parent_id คือ id ของหมวดหมู่แม่ ถ้าเป็น 0 หมายถึงรายการลำดับแรกสุด ถ้ามากกว่า 0 จะเป็นรายการย่อยของรายการที่ id (เก็บ id ของโหนดแม่ และถ้าเป็นโหนดแม่ เก็บค่า 0)
topic คือ ชื่อโหนด

<?php

    function showTree($array, $parent_id) {

        echo '<ul>';

        foreach ($array[$parent_id] AS $item) {

            $d = "input_$item[id]_$parent_id";

            echo '<li><label for='.$d.'>';

            if (isset($array[$item['id']])) {

                echo '[+] ';

            } else {

                echo '[&nbsp;] ';

            }

            echo $item['topic'].'</label><input type=checkbox id='.$d.'>';

            if (isset($array[$item['id']])) {

                echo ' ('.sizeof($array[$item['id']]).')';

                showTree($array, $item['id']);

            }

            echo '</li>';

        }

        echo '</ul>';

    }

    // จัดกลุ่มข้อมูลตาม parent_id

    $trees = array();

    foreach ($datas AS $items) {

        $trees[$items['parent_id']][] = $items;

    }

    // แสดงผล

    showTree($trees, 0);

โค้ดด้านบนคือส่วนจัดการแสดงผลรูปแบบต้นไม้ ด้วย PHP จากข้อมูลดิบข้างต้น เราจะนำมาจัดรูปแบบใหม่ โดยจัดกลุ่มข้อมูลตาม parent_id แทนด้วย PHP ซึ่งขั้นตอนนี้ถ้าทำด้วย SQL จะเป็นการยุ่งยากครับ การจัดการด้วย PHP จะง่ายกว่าเยอะและมีประสิทธิภาพกว่า จากนั้นเราก็นำมาจัดการแสดงผลด้วยฟังก์ชั่น showTree()

<style>

    li {

        position: relative;

        list-style-type: none;

        overflow: hidden;

    }

    li label {

        cursor: pointer;

    }

    li input {

        position: absolute;

        right: 100%;

    }

    li input + ul > li {

        display: none;

    }

    li input:checked + ul > li {

        display: block;

    }

</style>

โค้ดส่วนสุดท้ายคือส่วนของ CSS ครับ ตัวอย่างนี้เป็นการใช้ CSS แบบง่ายๆนะครับอาจไม่สวยงามเท่าไร แต่เพื่อให้สามารถมองภาพออกเท่านั้น

ตัวอย่าง

อย่างไรก็ตามโค้ดด้านบนเป็นเพียงเทคนิคง่ายๆในการจัดการกับข้อมูลลักษณะนี้เท่านั้น ในทางปฏิบัติ หากข้อมูลมีความซับซ้อนมากๆหรือมีจำนวนโหนดเยอะๆ การจัดการแสดงผลแบบนี้ด้วย Ajax จะให้ผลลัพท์ที่รวดเร็วกว่า